БІРІНШІЛІК ЖӘНЕ ЕКІНШІЛІК АЛДЫН АЛУДЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ: ҚАЗАҚСТАНДА ЖАТЫР МОЙЫНЫҢ ОБЫРЫ КЕЗІНДЕ ЖЫНЫСТЫҚ ЖОЛЫМЕН БЕРІЛЕТІН ИНФЕКЦИЯНЫҢ РӨЛІ
##semicolon##
https://doi.org/10.31082/1728-452X-2020-217-218-7-8-13-19##semicolon##
жатыр мойының обыры##common.commaListSeparator## ЖЖБИ##common.commaListSeparator## папилломавирус##common.commaListSeparator## біріншілік және екіншілік алдын алу шаралары##article.abstract##
Мақалада жыныстық жолымен берілетін инфекцияның рөлі талданылады. Олар жатыр мойының обыры пайда болуындағы қауіп факторларының бірі болып табылады. Жатыр мойынының патологиясы және оның ішінде жатыр мойыны обырының дамуын болдырмауға қатысты алдын-алу шараларының бағыттары ұсынылған.
Зерттеудің мақсаты. Жатыр мойны обырының дамуына жыныстық жолмен берілетін инфекцияның (ЖЖБИ) рөлін талдау.
Материал және әдістері. Материал ретінде 180 пациентті клиникалық-диагностикалық тексеру №4, №26 емханалардың, "СунАрМед" медициналық орталығының, Қазақ онкология және радиология ҒЗИ "канцер-регистрі" деректерінің базаларында 2014-2015 жылдары пайдаланылды. Әйелдерге жүгінген кезде шағымдар, анамнез, гинекологиялық тексеру, айнадағы тексеру, жатыр мойнынан және цервикалды каналдан онкоцитологиялық зерттеуге (жай онкоцитология) алу, вирустық инфекциялардың болуына қанның иммуноферменттік талдауы, сондай-ақ хламидия, уреоплазма, трихомазма.
Нәтижелері және талқылауы. 180 әйелдің арасында инфекциялардың таралуы келесідей болды: бір инфекция - 42 (23,3%), екі инфекция - 89 (49,4%), үш немесе одан да көп инфекция - 49 (27,2%). Тексерілген пациенттерде ЖЖБИ инфекцияларының болуына цитомегаловирус - 63, генетикалық герпес - 52, уреаплазмоз - 32, хламидиоз - 28, трихомоноз - 26, кандидоз - 29, гарднереллез - 18, папилломавирустық инфекция - 12 диагнозы қойылды. Тексеру барысында псевдоэрозия - 126, цервицит - 43, полиптер - 11 жиі диагноз қойылады. Цитологиялық зерттеу кезінде көп жағдайда жатыр мойны эпителийіндегі дистрофиялық өзгерістер қабаттардың әртүрлі дәрежесімен байқалды. Цитология жағындыларындағы диспластикалық өзгерістер 34 пациентте (18,8%) байқалды, оның ішінде жеңіл және орташа дәрежедегі дисплазия (16%) басым болды.
Қорытынды. Нәтижелерді бағалай отырып, жатыр мойнының созылмалы қабыну процесі эктопиядағы метаплазия процестеріне әсер етеді (резервтік жасушалардың көбеюі және саралануы) және кейбір жағдайларда дисплазияның дамуына әкелуі мүмкін.
##submission.citations##
American Cancer Society: Cancer Facts and Figures 2016. Atlanta, Ga: American Cancer Society 2016. January 7, 2016
Kaprin AD, Starinskij VV, Petrova GV. Zlokachestvennye novobrazovanija v Rossii v 2014 godu (zabolevaemost' i smertnost') [Malignant neoplasms in Russia in 2014 (morbidity and mortality)]. М.: MNIOI n.a. P.A. Herzen – a branch of NMRRC of the Ministry of Health of the Russin Federation; 2016. 250 p.
Statisticheskie materialy: Pokazateli onkologicheskoj sluzhby Respubliki Kazahstan za 2015 [Statistical materials: Indicators of the Oncological Service of the Republic of Kazakhstan for 2015]. Almaty. 2016. 168 p.
Prilepskaja VN. Zabolevanija shejki matki i genital'nye infekcii [Diseases of the cervix and genital infections]. M: GJeOTAR:Media; 2016. 384 p.
Omire A, Budambula NLM, Kirumbi L, Langat H, Kerosi D, Ochieng W, Lwembe R. Cervical dysplasia, infection and phylogeny of human papillomavirus in HIV-infected and uninfected women at a reproductive health clinic in Nairobi, Kenya. Biomed Res Int. 2020 June 16;2020:4945608. DOI: 10.1155/2020/4945608
Venediktova MG, Dobrokhotova YuE, Morozova KV. Opukholi sheiki matki [Cervical tumors]. M.: GEOTAR-Media, 2019. 112 p.
Konnon SRD, Soyunov MA. (2018). Rak sheiki matki: profilaktika i skrining (novye dannye) [Cervical cancer: prevention and screening (recent data)]. Akusherstvo i ginekologiia: novosti, mneniia, obuchenie = Obstetrics and gynecology: news, opinions, training. 2018;6(3):72-82. DOI: 10.24411/2303-9698-2018-13008
(In Russ.)
Comprehensive Cervical Cancer Control, 2nd edition. A Guide to Essential Practice. Geneva: World Health Organization; 2014. ISBN-13: 978-92-4-154895-3
Fontham ETH, Wolf AMD, Church TR, Etzioni R, Flowers CR, et al. Cervical cancer screening for individuals at average risk: 2020 guideline update from the American Cancer Society. CA Cancer J Clin. 2020 Sep;70(5):321-346. DOI: 10.3322/caac.21628
Mac M, Moody CA. Epigenetic regulation of the human papillomavirus life cycle. Pathogens. June 2020 18;9(6):483. DOI: 10,3390/pathogens 9060483
Andosova LD, Kontorshchikova KN, Shakhova KA. Role of local immune system factors in manifestation of HPV-associated lesions of uterine neck. Meditsinskii almanakh = Medical almanac. 2016;5:95-98 (In Russ.)
