CLINICAL ANДӘНЕКЕР ТІНІНІҢ ЖҮЙЕЛІ АУРУЛАРЫ КЕЗІНДЕГІ КӨРУ АҒЗАСЫНЫҢ ЗАҚЫМДАНУЫНЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІD EPIDEMIOLOGICAL FEATURES OF VISUAL ORGAN DAMAGE IN SYSTEMIC CONNECTIVE TISSUE DISEASES
##semicolon##
https://doi.org/10.31082/1728-452X-2020-211-212-1-2-67-74##semicolon##
көздің қабыну аурулары##common.commaListSeparator## увеиттер##common.commaListSeparator## дәнекер тіннің аурулары##common.commaListSeparator## спондилоартриттер##common.commaListSeparator## Бехчет ауруы##common.commaListSeparator## асқынулар##article.abstract##
Бүгінгі күні дәнекер тінінің ауруларымен байланысты увеиттер көруді айтарлықтай төмендетуде және сол арқылы пациенттердің өмір сүру сапасын нашарлататын күрделі асқынуларға байланысты өзектілігін сақтауда.
Мақсаты. Дәнекер тінінің аурулары кезінде офтальмопатологияның жиілігі мен таралуын, сондай-ақ клиникалық көріністерін зерттеу.
Материал және әдістері. Дәнекер тінінің ауруларына ұшыраған 534 науқасқа (144 ер адам және 390 әйел) ретроспективті және проспективті зерттеу жүргізілді, оларда офтальмологиялық бұзушылықтардың бар екендігі анықталды. Науқастарға бөлімшеде стандартты ревматологиялық зерттеу жүргізілді. Сонымен қатар оларға биомикроскопияны, офтальмоскопияны (немесе циклоскопияны) қолдана отырып офтальмологиялық тексеру жүргізілді, көздің көру жағдайы мен көздің қысымы анықталды. Қажет болған жағдайда және мүмкіндік болғанда қосымша зерттеулер: УДЗ В-сканерлеу, оптикалық когерентті томография, периметрия жүргізілді. Зерттеуде жалпы ауру түрі, аурудың басталу уақыты, пациенттің гендерлік жағы зерттелді. Қабынуы оқшауланған және таралу сипаты бағаланған увеальды қабынуы бар пациенттер ерекше қызығушылық танытты.
Нәтижелері және талқылауы. Көздің зақымдануы анықталған ең жиі ауруларды ревматоидты артрит (РА) – 129 (24,1%), жүйелі қызыл волчанка (СКВ) – 92 (17,2%), ішектің қабыну аурулары (СКК) – 95 (17,8%), жүйелі склеродермия (СКД) – 54 (10,1%) және спондилоартриттер (СпА) – 41 (7,8%) құрады. Аурудың аздаған пайызында дәнекер тінінің басқа аурулары диагностикаланған, олар: дәнекер тінінің аралас аурулары (ССТ) – 24 (4,5%), Overlap синдром – 21 (3,9%), жүйелі васкулиттер – 23 (4,3%), Бехчет ауруы – 18 (3,4%), Шегрен ауруы 14 (2,6%) және ювенильді идиопатиялық артрит-7 (1,3%). Барлық офтальмологиялық бұзылулар жалпы төрт топқа бөлінді және мынадай түрді құрады: қабыну 27,7%, дегенеративті 4,9%, тамыр аурулары 48,7%, глюкокортикоидтардың жанама әсері 18,7%. Увеиттер дәнекер тінінің ауруларында кездесетін барлық офтальмопатологияның 52 (9,7%) құрады. Анкилоздаушы спондилиті бар 13 (25%) науқаста жіті бір жақты алдыңғы увеит (ЖЖБ) диагностикаланды, оның ішінде 4 (7,8%) науқастың екінші көзінде де қайталанған. Бір мезгілде екі жақты ЖЖБ Бехчет ауруымен ауыратын 3 (5,7%) науқаста анықталған. Бехчет жүйелі васкулитімен ауыратын 13 (25%) науқасқа созылмалы, қайталанатын артқы увеит диагнозы қойылды. Бехчет ауруы бар барлық емделушілердің жасы 31±3,1 аралығында, ер адамдар. Увеалды процесс жүйелік ауру басталған соң 3,2±1,16 жыл өткеннен кейін басталды. Увеа барлық бөлімдерге қабыну генерализациясы ПсА - 5 (9,6%), АС – 3 (5,7%), ССД – 2 (3,8%) және СКВ – 2 (3,8%) науқастарда анықталды. 5 (9,6%) науқаста процесс екі жақты болды. Екі көздің қабынуы ОПУ типі бойынша бір науқаста байқалды, артқы увеит – 2 науқаста.
Қорытынды. Жүйелік аурулар құрылымында офтальмологиялық бұзылулар-20,2% құрайды және оның клиникалық көрінісінің ауқымы кең. Ревматоидты артритпен қоса жүретін созылмалы блефароконъюнктивит (46%) көздің қосалқы құрылымының жиі қабынуы болып табылады. Науқастардың 20%-ға жуығында жалпы иммуносупрессивті емнің асқынулары көру функциясының бұзылуына әкелген. Дәнекер тінінің ауруларымен байланыстырылған офтальмопатология құрылымында увеит жиілігі 9,7%-ды құрайды. Анкилоздаушы спондилитпен және Бехчеттің жүйелі васкулитімен байланысты увеит жас ер адамдарда кездеседі және 31% құрайды. Увеитпен ауыратын науқастардың жартысынан көбінде (63%) панувеит пен нейропатияның дамуына орай жағдай ауыр. Екі өлшемді УДЗ деректері бойынша хориоидея қалыңдығының ұлғаюы (2 мм дейін) увеит дамуының ерте диагностикалық өлшемі және дәнекер тіннің негізгі ауруы болып табылады.Бүгінгі күні дәнекер тінінің ауруларымен байланысты увеиттер көруді айтарлықтай төмендетуде және сол арқылы пациенттердің өмір сүру сапасын нашарлататын күрделі асқынуларға байланысты өзектілігін сақтауда.
Мақсаты. Дәнекер тінінің аурулары кезінде офтальмопатологияның жиілігі мен таралуын, сондай-ақ клиникалық көріністерін зерттеу.
Материал және әдістері. Дәнекер тінінің ауруларына ұшыраған 534 науқасқа (144 ер адам және 390 әйел) ретроспективті және проспективті зерттеу жүргізілді, оларда офтальмологиялық бұзушылықтардың бар екендігі анықталды. Науқастарға бөлімшеде стандартты ревматологиялық зерттеу жүргізілді. Сонымен қатар оларға биомикроскопияны, офтальмоскопияны (немесе циклоскопияны) қолдана отырып офтальмологиялық тексеру жүргізілді, көздің көру жағдайы мен көздің қысымы анықталды. Қажет болған жағдайда және мүмкіндік болғанда қосымша зерттеулер: УДЗ В-сканерлеу, оптикалық когерентті томография, периметрия жүргізілді. Зерттеуде жалпы ауру түрі, аурудың басталу уақыты, пациенттің гендерлік жағы зерттелді. Қабынуы оқшауланған және таралу сипаты бағаланған увеальды қабынуы бар пациенттер ерекше қызығушылық танытты.
Нәтижелері және талқылауы. Көздің зақымдануы анықталған ең жиі ауруларды ревматоидты артрит (РА) – 129 (24,1%), жүйелі қызыл волчанка (СКВ) – 92 (17,2%), ішектің қабыну аурулары (СКК) – 95 (17,8%), жүйелі склеродермия (СКД) – 54 (10,1%) және спондилоартриттер (СпА) – 41 (7,8%) құрады. Аурудың аздаған пайызында дәнекер тінінің басқа аурулары диагностикаланған, олар: дәнекер тінінің аралас аурулары (ССТ) – 24 (4,5%), Overlap синдром – 21 (3,9%), жүйелі васкулиттер – 23 (4,3%), Бехчет ауруы – 18 (3,4%), Шегрен ауруы 14 (2,6%) және ювенильді идиопатиялық артрит-7 (1,3%). Барлық офтальмологиялық бұзылулар жалпы төрт топқа бөлінді және мынадай түрді құрады: қабыну 27,7%, дегенеративті 4,9%, тамыр аурулары 48,7%, глюкокортикоидтардың жанама әсері 18,7%. Увеиттер дәнекер тінінің ауруларында кездесетін барлық офтальмопатологияның 52 (9,7%) құрады. Анкилоздаушы спондилиті бар 13 (25%) науқаста жіті бір жақты алдыңғы увеит (ЖЖБ) диагностикаланды, оның ішінде 4 (7,8%) науқастың екінші көзінде де қайталанған. Бір мезгілде екі жақты ЖЖБ Бехчет ауруымен ауыратын 3 (5,7%) науқаста анықталған. Бехчет жүйелі васкулитімен ауыратын 13 (25%) науқасқа созылмалы, қайталанатын артқы увеит диагнозы қойылды. Бехчет ауруы бар барлық емделушілердің жасы 31±3,1 аралығында, ер адамдар. Увеалды процесс жүйелік ауру басталған соң 3,2±1,16 жыл өткеннен кейін басталды. Увеа барлық бөлімдерге қабыну генерализациясы ПсА - 5 (9,6%), АС – 3 (5,7%), ССД – 2 (3,8%) және СКВ – 2 (3,8%) науқастарда анықталды. 5 (9,6%) науқаста процесс екі жақты болды. Екі көздің қабынуы ОПУ типі бойынша бір науқаста байқалды, артқы увеит – 2 науқаста.
Қорытынды. Жүйелік аурулар құрылымында офтальмологиялық бұзылулар-20,2% құрайды және оның клиникалық көрінісінің ауқымы кең. Ревматоидты артритпен қоса жүретін созылмалы блефароконъюнктивит (46%) көздің қосалқы құрылымының жиі қабынуы болып табылады. Науқастардың 20%-ға жуығында жалпы иммуносупрессивті емнің асқынулары көру функциясының бұзылуына әкелген. Дәнекер тінінің ауруларымен байланыстырылған офтальмопатология құрылымында увеит жиілігі 9,7%-ды құрайды. Анкилоздаушы спондилитпен және Бехчеттің жүйелі васкулитімен байланысты увеит жас ер адамдарда кездеседі және 31% құрайды. Увеитпен ауыратын науқастардың жартысынан көбінде (63%) панувеит пен нейропатияның дамуына орай жағдай ауыр. Екі өлшемді УДЗ деректері бойынша хориоидея қалыңдығының ұлғаюы (2 мм дейін) увеит дамуының ерте диагностикалық өлшемі және дәнекер тіннің негізгі ауруы болып табылады.
##submission.citations##
REFERENCES
Asima Bajwa, Diba Osmanzada, Susan Osmanzada, Irfan Khan, Jim Patry, Wenjun Xin, Ashwini K Reddy. Epidemiology of uveitis in the mid-Atlantic United States. Clin Ophthalmol. 2015 May;9:889–901. PMID: 26056428. PMCID: PMC4445955. Doi: 10.2147/OPTH.S80972 [Indexed for MEDLINE] [PubMed]
Marta Mora González, Marissé Masís Solano, Travis C. Porco, Catherine E. Oldenburg, Nisha R. Acharya, Shan C. Lin, and Matilda F. Chan. Epidemiology of uveitis in a US population-based study. J Ophthalmic Inflamm Infect. 2018;8:6. PMCID: PMC5904090. PMID: 29666980 doi: 10.1186/s12348-018-0148-5 [Indexed for MEDLINE]
Drozdova E.A. Classification and epidemiology of uveitis, breast cancer. Klinicheskaya oftal'mologiya = Clinical Ophthalmology 2016;3:155–159 (In Russ.). DOI: 10.21689/2311-7729-2016-16-3-155-159
Miserocchi E, Fogliato G, Modorati G, Bandello F. Review on the worldwide epidemiology of uveitis. Eur J Ophthalmol. 2013 Sep-Oct;23(5):705-17. PMID: 23661536. DOI: 10.5301/ejo.5000278 [Indexed for MEDLINE]
Dogra M, Singh R, Agarwal A, et al. The epidemiology of uveitis at a specialized tertiary care institute in North India. Ocul Immunol Inflamm. 2017;25(sup1):S46-S53. PMID: 27937033. DOI: 10.1080/09273948.2016.1255761 [Indexed for MEDLINE]
Tsirouki T, Dastiridou A, Symeonidis C, Tounakaki O, Brazitikou I, Kalogeropoulos C, Androudi S. A Focus on the Epidemiology of Uveitis. Ocul Immunol Inflamm. 2018;26(1):2-16. PMID: 27467180. DOI: 10.1080/09273948.2016.1196713 [Indexed for MEDLINE]
Thorne J, Suhler E, Skoop M, et al. Prevalence of Noninfectious Uveitis in the United States: A Claims-Based Analysis. JAMA Ophthalmol. 2016 Nov 1;134(11):1237-1245. PMID: 27608193. DOI: 10,1001/jamaophthalmol.2016.3229 [Indexed for MEDLINE]
Cimino Luca, Aldigeri Raffaella, Marchi Sylvia, Mastrofilippo Valentina, et.al. Changes in patterns of uveitis at a tertiary referral center in Northern Italy: analysis of 990 consecutive cases. Int Ophthalmol. 2018;38(1):133–142. PMID: 28070744. PMCID: PMC5876414. DOI: 10,1007 / s10792-016-0434-х [Indexed for MEDLINE]
Yung-Ray Hsu, Jerry Chien-Chieh Huang, et al. Noninfectious uveitis in the Asia–Pacific region. Eye (Lond). 2019 Jan;33(1):66–77. PMID: 30323327. doi: 10.1038/s41433-018-0223-z [Indexed for MEDLINE]
Noskov SM, Zavodchikov AA, Shirokova KYu, Krasivina IG, Lavrukhina AA. Importance of inflammation in the development of stiffness of the vascular wall. Nauchno-prakticheskaya revmatologiya = Scientific and Practical Rheumatology 2013;51(2):159–162 (In Russ.) DOI: 10.14412/1995-4484-2013-644
Walker SE. Estrogen and autoimmune disease. Clinical Reviews in Allergy & Immunology. 01 Feb 2011;40(1):60-65. PMID: 20182819. DOI: 10.1007/s12016-010-8199-x
Das D, Bhattacharjee H, Das K, Tahiliani PS, Bhattacharya P, Bharali J, Das M, Deca A, Paul R. The changing patterns of uveitis in the tertiary institute of Northeast India. Indian J Ophthalmol. 2015 Sep;63(9):735-737. PMID: 26632132. doi: 10.4103/0301-4738.170973 [Indexed for MEDLINE]
Rao NA. Uveitis in developing countries. Indian J Ophthalmol. 2013;61:253–254. PMID: 23803475. doi: 10.4103/0301-4738.114090 [Indexed for MEDLINE]
Özdal MPÇ, Yazici A, Tüfek M, Öztürk F. Epidemiology of uveitis in a referral hospital in Turkey. Turk J Med Sci. 2014;44(2):337–342. PMID: 25536746. DOI: 10.3906 / SAG-1302-132 [Indexed for MEDLINE]
Acharya NR, Tham VM, Esterberg E, et al. Incidence and prevalence of uveitis: results of a Pacific study of eye inflammation. JAMA Ophthalmol. 2013;131(11):1405-1412. doi: 10.1001/jamaophtha-lmol.2013.4237.
